Lotopałanki – co właściciel wiedzieć powinien

Kilka informacji ogólnych

Lotopałanki (Petaurus breviceps) są to małe, aktywne nocą, nadrzewne torbacze naturalnie występujące w Australii i Nowej Zelandii. Są to zwierzęta stadne, dlatego w naturze żyją w koloniach liczących do 12 osobników.

Długość ich życia w środowisku naturalnym waha się od 9–14 lat.

Lotopałanki posiadają kloakę czyli wspólne ujście układu moczowego, pokarmowego i płciowego. Temperatura ciała mierzona w kloace wynosi ok. 32°C i jest niższa niż faktyczna temperatura ciała.

Waga dorosłych lotopałanek w zależności od płci waha się pomiędzy 80 a 160 g przy czym samce są cięższe niż samiczki.

Samiczki lotopałanek dojrzałość płciową osiągają w wieku 8–12 miesięcy, natomiast samczyki w wieku 12-14 miesięcy. Są zdolne do reprodukcji do ok. 10 roku życia. Są to zwierzęta sezonowo poliestralne a ich sezon rozrodczy w środowisku naturalnym przypada na wiosnę, kiedy to w środowisku znajduje się dużo dostępnego pokarmu.

Ciekawostką jest to, że układ rozrodczy samic składa się z dwóch jajowodów i dwóch macic połączonych z dwoma pochwami uchodzącymi do steku (kloaki). U samców większości gatunków występuje rozwidlone prącie

Ciąża trwa 15–17 dni po czym samice rodzą zazwyczaj 2 młode w bardzo wczesnym stadium rozwoju. Ich waga w momencie narodzin wynosi ok. 0,19 g a długość ciała 5 mm. Dalszy rozwój przebiega w fałdzie skóry, tzw. torbie lęgowej samicy, do której młode przedostają się o własnych siłach. W torbie przytwierdzają się do sutków matki i rozpoczynają pobieranie pokarmu. Noworodek pozostaje w torbie przez kolejne 70–74 dni po czym stopniowo na coraz dłuższe okresy czasu opuszcza torbę.

Warunki utrzymania

Ze względu na swój socjalny charakter, lotopałanki nie powinny być utrzymywane pojedynczo. Poleca się trzymanie ich w niewielkich grupach lub minimum w parach.

Zwierzęta te potrzebują przestrzeni do wspinania się, skakania, biegania i szybowania, dlatego klatka powinna być duża i przestronna. Minimalne wymiary klatki dla pary lotopałanek wynoszą 60x90x100 cm (szerokość x długość wysokość), przy czym im większa tym lepsza. Powinna być ona dobrze wentylowana, wykonana z siatki o wielkości oczek nie większych niż 1,25x2,5 cm. Należy zwrócić uwagę by siatka nie była ocynkowana, gdyż wierzchnia warstwa cynku po spożyciu jest toksyczna.

W skład wyposażenia powinny wchodzić akcesoria takie jak liczne kryjówki wypełnione materiałem na gniazdo (np. suszone liście lub włókno kokosowe), konary, półki, gałęzie, drewniane zabawki oraz huśtawki. Dobrym rozwiązaniem są także drewniane zabawki dla ptaków dostępne w sklepach zoologicznych.

Należy wystrzegać się lin, wszelkiego rodzaju tkanin, sznurków czy ręczników. Podczas ich używania łatwo może dojść do zaplątania się zwierzątka co skutkuje poważnymi urazami.

Lotopałanki tolerują temperaturę pomiędzy 19–32°C przy czym optymalna temperatura w pomieszczeniu wynosi 24–27°C.

Klatka powinna być ustawiona w miejscu wolnym od przeciągów, nagłych zamian temperatur, oraz osłonięta od bezpośredniego działania promieni słonecznych.

Dieta

Lotopałanki są w większości owadożerne. W naturze ich dieta składa się przed wszystkim z owadów (świerszcze, karaczany, poczwarki much, szarańcze, ćmy) , jaj, soków drzew, nektarów i pyłków kwiatowych.

Pomimo powszechniej opinii lotopałanki nie żywią się w środowisku naturalnym pokarmami takimi jak owoce, warzywa, ziarna, czy nasiona. Owszem, jest to pokarm dla nich akceptowalna, ale nie ma nic wspólnego ze zdrową dla tego gatunku dietą.

Odpowiednio zbilansowana dieta powinna zawierać 50% białka (insekty, jajka), oraz 50% pokarmu pochodzenia roślinnego (nektary, syrop klonowy, miód, guma z akacji, guma arabska, komercyjna dieta dla papug żywiących się nektarem (np. dieta dla lory wielkiej).

Alternatywą dla powyższej diety jest karmienie lotopałanek mieszanką Leadbeater’s: 150 ml wody + 150 ml miodu naturalnego + ugotowane na twardo jajko bez skorupki + 25 g odżywki białkowej dla sportowców lub niemowląt (bez laktozy oraz bez sztucznych dodatków smakowych i barwników) + łyżeczka preparatu witaminowego. Całość należy zmiksować na gładką masę, podzielić na porcje wielkości kostek do lodu i zamrozić.

Należy karmić zwierzęta w ilości 1 kostka mieszanki stanowiącą 50 % posiłku i 50% stanowią ww. owady. Jest to porcja dla jednego zwierzaka.

Jako dodatek żywieniowy można podawać okazjonalnie niewielkie kawałki świeżych owoców (jabłko, banan, melon, papaja, kiwi, winogrona, mango, pomarańcze, arbuz, figi, jagody, brzoskwinie), oraz warzyw (słodkie ziemniaki -bataty, słodka kukurydza, zielona fasolka, zielony groszek, brokuły, pietruszka) . Należy je jednak traktować jako przysmaki a nie podstawę diety.

Jako suplementy diety warto stosować także pyłek pszczeli, syrop klonowy, propolis.

Co drugi dzień dietę należy wzbogacić o węglan wapnia w postaci proszku. Można obtoczyć owady lub owoce w proszku i podać lotopałankom.

Pokarm należy podawać wieczorem. Miseczkę najlepiej jest umieścić wysoko w klatce przymocowaną do prętów.

Zdrowie – na co zwrócić uwagę.

Większość problemów zdrowotnych lotopałanek jest wynikiem stosowania nieprawidłowej diety, oraz nieprawidłowych warunków utrzymania. W gabinetach weterynaryjnych często obserwujemy kłopoty zdrowotne takie jak:

• otyłość,
• niedożywienie,
• niedobór składników mineralnych,
• niedowłady i porażenia,
• zaćma,
• urazy narządy ruchu,
• kłopoty z układem pokarmowym (biegunki, zaparcia, choroby pasożytnicze)
• kłopoty z układem oddechowym,
• choroby o podłożu stresowym prowadzące do samookaleczeń, kanibalizmu, wygryzanie sierści, agresja
• obecność pasożytów zewnętrznych

Oprócz optymalnej diety i warunków utrzymania warto zgłosić się 2 x do roku do gabinetu weterynaryjnego, aby skontrolować stan zdrowia lotopałanek. Badanie kliniczne pozwoli na monitorowanie stanu zdrowia zwierzątka i wychwycenie ewentualnych nieprawidłowości. Co 6 miesięcy dobrze jest zbadać kał w kierunku pasożytów wewnętrznych i na tej podstawie dobrać odpowiedni preparat odrobaczający. Nawet jeśli zwierzaki nie mają kontaktu ze zwierzętami z zewnątrz mogą złapać pasożyty wraz np. ze spożywanymi owadami, które to także mogą być nosicielami pasożytów.

Jeśli nasze stado składa się ze zwierząt obu płci, których nie zamierzamy rozmnażać powinniśmy po osiągnięciu przez lotopałanki dojrzałości płciowej pomyśleć także o ich kastracji lub sterylizacji.

Lek.wet. Kaja Bohdanowicz