Sposoby pobierania krwi u małych ssaków

Pobieranie krwi od małych ssaków jest już od dawna standardowym postępowaniem w Ogonku. Badania krwi są bowiem  naszym zdaniem niezbędne do prawidłowego postawienia diagnozy i leczenia chorego zwierzęcia. Niestety, ze względu na rozmiar naszych ogonkowych pacjentów, pobranie próbki odpowiedniej wielkości i jakości może sprawiać pewne trudności.

Poniższy artykuł ma na celu przedstawienie w praktyczny sposób zabiegu bezpiecznego pobierania krwi u różnych gatunków małych ssaków.

Ilość krwi jaką możemy bezpiecznie pobrać

Od każdego pacjenta możemy pobrać nie więcej niż 10% całkowitej objętości krwi. U małych ssaków ilość krwi w organizmie to ok 6-8% masy ciała. A więc zwierzak o masie 100 g ma objętość krwi w granicach 6-8 ml. Bezpiecznie dla jego zdrowia możemy w takim razie pobrać maksymalnie 0,8 ml krwi.

Niezbędne materiały

Przygotowanie igły
Przygotowanie igły

Do pobierania krwi używa się standardowych igieł iniekcyjnych. Przeważnie używamy igieł o średnicy 0,8 mm. Aby zapobiec zatrzymywaniu się kwi w igle i jej krzepnięciu należy zdjąć plastikową nasadkę z igły. Można to zrobić zgniatając delikatnie peanem fragment z klejem. Należy uważać aby nie uszkodzić samej igły i nie zagiąć jej w żadnym miejscu.

Przy pomocy tak przygotowanej igły pobiera się krew bezpośrednio do probówek. Probówki używane przez nas w lecznicy mają pojemność 0,5 ml.

W przypadku pobierania krwi z żyły jarzmowej lub żyły głównej doczaszkowej używa się także gotowych zestawów - strzykawka insulinówka ze zdejmowaną igłą. Po pobraniu próbki należy delikatnie przelać krew ze strzykawki po odłączeniu igły do odpowiednich probówek.

Miejsca pobrania krwi

  • Żyła odpiszczelowa - u większości gatunków ławo dostępna, stosunkowo dużych rozmiarów.

  • Żyła odpromieniowa - łatwo dostępna i często wykorzystywana, przeważnie o prostym przebiegu. Z tego względu najczęściej używana do zakładania kateterów dożylnych.

  • Żyła udowa - przeważnie służy do pobierania krwi u świnek morskich i szynszyli.

  • Żyły ogonowe - dostępne po obu stronach ogona są dobrym miejscem pobrania krwi szczególnie u szczurów. Pobranie krwi jest łatwiejsze po wcześniejszym ogrzaniu ogona. Preferowanym miejscem wkłucia jest 1/3 bliższa ogona po stronie bocznej.

  • Żyła brzeżna ucha - najlepiej nadaje się do pobierania krwi u królików. U innych gatunków ze względu na rozmiar małżowin usznych służy głównie do pobierania bardzo małych próbek krwi, np do badania poziomu glukozy we krwi.

  • Żyła jarzmowa - nie jest zbyt często wykorzystywana do pobierania krwi, ze względu na większy stres dla zwierzęcia w porównaniu z innymi metodami. Dodatkowo przeważnie wymaga lekkiego znieczulenia zwierzęcia. jednak zdarzają się sytuacje w których jest to niezbędne. Z żyły jarzmowej jesteśmy w stanie uzyskać próbki dużej objętości.

  • Żyła główna doczaszkowa - pobierając krew z żyły głównej doczaszkowej jesteśmy w stanie uzyskać próbki dużej objętości w krótkim okresie czasu. Pobranie krwi powinno odbyć się w sedacji ze względu na wielkość naczynia i brak możliwości ucisku w miejscu wkłucia w celu zapewnienia hemostazy. Metoda te jest szczególnie przydatna przy pobieraniu krwi od naszych najmniejszych pacjentów, zwierząt ze słabo widocznymi naczyniami obwodowymi, z niskim ciśnieniem krwi lub w ciężkim stanie klinicznym.

    Do pobierania krwi z żyły głównej doczaszkowej używamy strzykawek insulinówek ze zdejmowaną igłą.

    Zwierzę układa się na grzbiecie, z kończynami opuszczonymi wzdłuż klatki piersiowej. Igłę wprowadza się bocznie do rękojeści mostka i doczaszkowo od pierwszego żebra pod kątem 30-45º kierując się na przeciwległe biodro. Podczas wprowadzania igły odciągamy lekko tłok strzykawki, po pojawieniu się krwi pozostawiamy strzykawkę w tej pozycji aż do pobrania niezbędnej próbki krwi.

    Do stosowania tej metody niezbędna jest doświadczenie i dokładna znajomość anatomii.

W poniższej tabeli przedstawiono najczęstsze miejsca pobrania krwi w zależności od gatunku (na podstawie naszych doświadczeń).

Gatunek Miejsce wkłucia
Królik żyła brzeżna ucha, żyła odpromieniowa, żyła odpiszczelowa, żyła główna doczaszkowa, żyła jarzmowa
Świnka morska żyła odpiszczelowa, żyła udowa, żyła odpromieniowa, żyła główna doczaszkowa
Szynszyla żyła odpiszczelowa, żyła udowa, żyły ogonowe, żyła odpromieniowa, żyła główna doczaszkowa
Szczur żyły ogonowe, żyła odpiszczelowa, żyła udowa, żyła główna doczaszkowa, żyła odpromieniowa
Koszatniczka żyła odpiszczelowa, żyła udowa, żyła główna doczaszkowa
Piesek preriowy żyła odpromiwniowa, żyła odpiszczelowa, żyła główna doczaszkowa, żyła jarzmowa
Fretka żyła odpromieniowa, żyła odpiszczelowa, żyła udowa, żyły ogonowe, żyła główna doczaszkowa, żyła jarzmowa
Gerbile, Chomiki, Myszy żyła główna doczaszkowa
Jeże żyła odpiszczelowa, żyła odpromieniowa, żyła główna doczaszkowa

Podsumowanie

Przy odrobinie wprawy jesteśmy w stanie pobrać krew od prawie każdego gatunku zwierzęcia. Większość małych ssaków dosyć dobrze znosi pobieranie krwi bez narkozy. Należy jednak starać się żeby stres z tym związany był jak najmniejszy dlatego tez ważne jest dosyć szybkie wykonanie całej procedury. Dzięki badaniom krwi jesteśmy w stanie dokładniej diagnozować i leczyć naszych pacjentów. W Ogonku standardem jest wykonywanie kontrolnych badań krwi przed każdym planowanym zabiegiem chirurgicznym.

Opracowanie lek. wet. Małgorzata Krasowska
Zdjęcia lek. wet. Milena Wojtyś-Gajda

Wróć